Alfa mannosidoz semptomları ve teşhisi

Alfa mannosidoz, tanınması zor olan ilerleyici, oldukça heterojen bir hastalıktır ve bu nedenle eksik teşhis edilmesi muhtemeldir.¹
Mannosidozun dismorfik özellikler, dizostoz ve zeka geriliği gibi ana semptomları mukopolisakkaridoz (MPS) gibi birçok lizozomal depo hastalığında ortak olduğu için başta mukopolisakkaridoz olmak üzere diğer lizozomal depo hastalıklarında ayırıcı tanı yapmak zordur ve bu nedenle hızlı ve güvenilir bir tanı testi önemlidir. ^{2, 3}

Symptoms and diagnosis of Alpha Mannosidosis

Klinik değerlendirmeye dayalı olarak MPS’den şüphelenilen 1010 kişiden oluşan bir pilot çalışma, daha önce altı farklı MPS türü için test edilmiş kuru kan lekesi numunelerindeki alfa mannosidaz aktivitesini araştırdı.³
Sonuçlar, beklenenden daha fazla sayıda alfa mannosidoz vakası gösterdi ve bu, hastalığın insidansının önceden düşünülenden daha yüksek olabileceğini düşündürdü.³

Bu nedenle, olası MPS’li olan ancak MPS testi sonucu negatif olan hastalar için müteakip alfa mannosidaz testi şiddetle önerilir.³

Alfa mannosidoz şiddeti

Semptomların şiddetine göre en az üç klinik alfa mannosidoz türü (hafif şiddetli, orta şiddetli ve şiddetli) önerilmiştir.^{2, 5}

Tür 1

HAFİF ŞİDDETLİ FORM

Hafif şiddetli form, klinik olarak on yaşından sonra tanınır, iskelet anormallikleri yoktur ve ilerlemesi çok yavaştır.²

Tür 2

ORTA ŞİDDETLİ FORM

Orta şiddetli form, 10 yaşından önce tanınır, iskelet anormallikleri vardır, ilerlemesi yavaştır ve 20-30 yaşlarında ataksi gelişimi görülür. Bu en yaygın formdur.²

Tür 3

ŞİDDETLİ FORM

Şiddetli form, iskelet anormallikleri ile hemen tanınır ve ilerlemesi belirgindir, birincil santral sinir sistemi tutulumu veya miyopati kaynaklı erken ölüme yol açar.²

Bu sınıflandırmaya rağmen, belgelenmiş mutasyonların çeşitliliği, semptomların geniş aralığı ve şiddeti ve genotip ile hastalığın şiddeti arasında net bir ilişki olmadığı düşünüldüğünde, alfa mannosidoz klinik olarak hafiften şiddetliye doğru bir süreç olarak kabul edilir.^{2, 4, 6}

Klinik özellikler

Alfa mannosidoz teşhisi

Alfa mannosidozun erken teşhisi, tedavinin zamanında başlatılması ve ilerleyici semptomların en aza indirilmesi için anahtardır.^{1, 7}

Aşağıdakiler tespit edildiğinde alfa mannosidoz teşhisinden tanısından şüphelenilir:²

zeka geriliği;

iskelet değişiklikleri;

işitme kaybı;

yinelenen enfeksiyonlar.

Bunun dışında, kapsamlı bir klinik değerlendirme ve ayrıntılı bir hasta geçmişi de kilit unsurlardır.

Alfa mannosidoz tespiti için kullanışlı teşhis yöntemleri şunlardır:

İdrarda oligosakkaritler

Asit alfa mannosidaz aktivitesi²

Genetik testi ²

Periferik kan incelemesi ²

Erken tanı almanın zorluğu ve uluslararası kabul görmüş kılavuzların olmaması nedeniyle, 2019’da uluslararası bir uzman çalışma grubu, pratisyen hekimlerin ve uzmanların (metabolik ve metabolik olmayan) erken alfa mannosidoz teşhisi koymalarına ve mümkün olan en kısa sürede yeterli tedaviyi başlatmalarına yardımcı olacak bir algoritma oluşturmak için bir araya geldi.⁷

Tanı algoritması

Referansları Göster + Referansları Gizle -

Verrecchia, E. et al. Caregivers’ and Physicians’ Perspectives on Alpha-Mannosidosis: A Report from Italy. Adv Ther 38, 1–10 (2021).
Malm, D. & Nilssen, Ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet Journal of Rare Diseases 3, 21 (2008).
Wiesinger, T. et al. α-Mannosidosis – An underdiagnosed lysosomal storage disease in individuals with an ‘MPS-like’ phenotype. Mol Genet Metab 130, 149–152 (2020).
Beck, M. et al. Natural history of alpha mannosidosis a longitudinal study. Orphanet J Rare Dis 8, 88 (2013).
Borgwardt, L. et al. Applicability of alpha-mannosidosis classification by phenotype severity in a patient cohort participating to velmanase alfa clinical trials (P-380). J Inherit Metab Dis 41, S37–S219 (2018).
Borgwardt, L., Lund, A. M. & Dali, C. I. Alpha-mannosidosis – a review of genetic, clinical findings and options of treatment. Pediatr Endocrinol Rev 12 Suppl 1, 185–191 (2014).
Guffon, N. et al. Recognition of alpha-mannosidosis in paediatric and adult patients: Presentation of a diagnostic algorithm from an international working group. Molecular Genetics and Metabolism 126, 470–474 (2019).

Alfa mannosidoz semptomları ve teşhisi

Alfa-Mannosidoz nasıl fark edilir?

Alfa mannosidoz belirtileri ve semptomları

Alfa mannosidoz hastalarında, belirtiler ve semptomlar insandan insana farklılık göstermektedir. Genel olarak etkilenen bireyler şunlara sahiptir:⁴

Karakteristik yüz özellikleri şunları içerebilir:²