Τι είναι η Άλφα-Μαννοσίδωση;

Η Άλφα-Μαννοσίδωση είναι μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει σε παιδιά και ενήλικες σκελετικές παραμορφώσεις, αδρά χαρακτηριστικά του προσώπου, απώλεια ακοής, νοητικές αναπηρίες, προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα (που σημαίνει ότι μπορεί κανείς να είναι πιο επιρρεπής σε λοιμώξεις), προβλήματα ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς.1

Τι προκαλεί την Άλφα-Μαννοσίδωση;

Το DNA μας αποτελείται από πολλά γονίδια, ένα εκ των οποίων δίνει εντολή για την παραγωγή ενός ενζύμου που ονομάζεται άλφα-μαννοσιδάση. Αν στο γονίδιο αυτό υπάρχουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις, τότε το ένζυμο δεν παράγεται σωστά, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται ολιγοσακχαρίτες, εξέλιξη που προκαλεί την Άλφα-Μαννοσίδωση.2
Το ένζυμο αυτό δρα στα λυσοσώματα, δηλαδή στα διαμερίσματα όπου γίνεται η πέψη και η ανακύκλωση ουσιών στο κύτταρο. Εντός των λυσοσωμάτων, το ένζυμο συμβάλλει στη διάσπαση μορίων σακχάρου που ονομάζονται ολιγοσακχαρίτες. Πρόκειται για μόρια σακχάρου μακριάς αλυσίδας, τα οποία χρησιμοποιούνται για την κατασκευή οστών, χόνδρων, δέρματος, τενόντων και πολλών άλλων ιστών του σώματος.3
Κατά τη διάρκεια μιας φυσιολογικής ζωής, οι ολιγοσακχαρίτες ανακυκλώνονται συνεχώς. Τα ένζυμα συμβάλλουν στην ολοκλήρωση αυτών των βιολογικών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα εντός του κυττάρου. Δεδομένου ότι τα παιδιά και οι ενήλικες που πάσχουν από Άλφα-Μαννοσίδωση έχουν έλλειψη του ενζύμου άλφα-μαννοσιδάση, τα σάκχαρα διασπώνται μόνο εν μέρει και, συν τω χρόνω, αρχίζουν να συσσωρεύονται στο σώμα προξενώντας αυξανόμενη βλάβη στα κύτταρα. Στα βρέφη οι ενδείξεις της ασθένειας μπορεί να είναι ελάχιστες όμως, καθώς ολοένα και περισσότερα κύτταρα καταστρέφονται λόγω της συσσώρευσης σακχάρων, αρχίζουν να εκδηλώνονται συμτπώματα.4

Η Άλφα-Μαννοσίδωση οφείλεται σε κληρονομικές μεταλλάξεις του γονιδίου MAN2B15A.

Οι κληρονομικές μεταλλάξεις κληρονομούνται από τον πατέρα ή τη μητέρα ή, στην περίπτωση της Άλφα-Μαννοσίδωσης, και από τους δύο γονείς. Το γονίδιο MAN2B1 περιέχει τις πληροφορίες για την παραγωγή του ενζύμου άλφα-μαννοσιδάση, που κανονικά συμβάλλει στη διάσπαση σύνθετων σακχάρων που ονομάζονται ολιγοσακχαρίτες6A. Οι ολιγοσακχαρίτες χρησιμοποιούνται στην κατασκευή οστών, χόνδρων, δέρματος, τενόντων και πολλών άλλων ιστών του σώματος.

Ένα ελάττωμα στη λειτουργία της άλφα-μαννοσιδάσης σημαίνει ότι το άτομο δεν μπορεί να ανακυκλώσει σωστά τους συσσωρευμένους ολιγοσακχαρίτες7A. Ως αποτέλεσμα αυτού, μερικώς διασπασμένες χημικές ουσίες που περιέχουν μαννόζη παραμένουν αποθηκευμένες στο σώμα και αρχίζουν να συσσωρεύονται συν τω χρόνω8A. Αυτό προκαλεί σταδιακή βλάβη στα κύτταρα. Στα νήπια οι ενδείξεις μπορεί να είναι ελάχιστες, όμως με την εξέλιξη της ασθένειας αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα9A.

Επισημαίνεται ότι τα συμπτώματα της Άλφα-Μαννοσίδωσης μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των ατόμων: κάποιοι παρουσιάζουν ελαφριά συμπτώματα, άλλοι μέτρια και άλλοι σοβαρά συμπτώματα10A.

Αρχική εκδήλωση

Επανεμφανιζόμενες ωτικές λοιμώξεις που σχετίζονται με απώλεια ακοής.11 Σταδιακή επιδείνωση νοητικών λειτουργιών, της ομιλίας και του κινητικού ελέγχου.12 Στα πρώτα χρόνια της ζωής ενδέχεται να υπάρχει υδροκεφαλία.13

2η-3η δεκαετία

Μυϊκή αδυναμία και αταξία, σκελετικές ανωμαλίες και αποικοδομητική πολυαρθροπάθεια.14
Συνήθως η νευρο-γνωστική ανάπτυξη αναστέλλεται και μπορεί επίσης να εκδηλωθούν ψυχιατρικές διαταραχές.15

Στην ενήλικη ζωή

Οι ασθενείς δεν μπορούν να επιτύχουν πλήρη κοινωνική ανεξαρτησία.16
Τα δεδομένα σχετικά με το προσδόκιμο ζωής των ενηλίκων είναι πολύ περιορισμένα.

  1. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  2. Borgwardt L, Stensland HM, Olsen KJ et al. Alpha mannosidosis: correlation between phenotype, genotype and mutant MAN2B1 subcellular localisation. Orphanet J Rare Dis 2015;10:70
  3. Alpha-Mannosidosis. MPS Society (https://mpssociety.org.uk/conditions/related-conditions/alpha-mannosidosis – Last accessed March 2024)
  4. Alpha-Mannosidosis. MPS Society (https://mpssociety.org.uk/conditions/related-conditions/alpha-mannosidosis – Last accessed March 2024)
  5. Ceccarini MR, et al. Alpha-Mannosidosis: Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2018;19:1500.
  6. Ceccarini MR, et al. Alpha-Mannosidosis: Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2018;19:1500.
  7. Ceccarini MR, et al. Alpha-Mannosidosis: Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2018;19:1500.
  8. Ceccarini MR, et al. Alpha-Mannosidosis: Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2018;19:1500.
  9. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21.
  10. Ceccarini MR, et al. Alpha-Mannosidosis: Therapeutic Strategies. Int J Mol Sci. 2018;19:1500.
  11. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  12. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  13. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  14. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  15. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  16. Malm D & Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21

Οι πληροφορίες που βρίσκονται σε αυτόν τον ιστότοπο προορίζονται μόνο για την παροχή γνώσεων σχετικά με ζητήματα υγείας που σχετίζονται με τη νόσο Άλφα-Μαννοσίδωση. Αυτές οι πληροφορίες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αντί των συμβουλών του γιατρού ή του επαγγελματία υγείας σας. Σε περίπτωση αμφιβολίας, επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Αυτός ο ιστότοπος δημιουργήθηκε από την Chiesi Farmaceutici. Ο ιστότοπος αναπτύχθηκε σύμφωνα με τα νομικά και βιομηχανικά πρότυπα για την παροχή πληροφοριών σε επαγγελματίες υγείας και στο ευρύ κοινό σχετικά με τα θέματα της Άλφα-Μαννοσίδωσης. Η Chiesi Farmaceutici καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εισαγάγει ακριβείς και ενημερωμένες πληροφορίες. Ωστόσο, οι πληροφορίες που παρέχονται εδώ δεν είναι πλήρεις.